Jarenlang zijn er door geldverstrekkers aflossingsvrije hypotheken verstrekt. Bij een aflossingsvrije hypotheek los je, zoals de naam zegt, niet af. Je betaalt over de periode van de hypotheek alleen rente over het bedrag dat je hebt geleend. Wanneer de hypotheek afloopt moet je het volledige bedrag in één keer terug betalen. Nu wordt er door meerdere financiële instellingen aan de bel getrokken omdat dit voor problemen kan gaan zorgen. Zeker bij de wat oudere huizenbezitters, waarbij andere ongunstige factoren meespelen.Volgens een schatting van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) heeft drie op de tien Nederlandse huiseigenaren zo’n lening.
Nederlandse huiseigenaren maken zich geen zorgen
Over het feit dat ze na 30 jaar in één keer veel geld moeten betalen om de aflossingsvrije lening af te lossen maken de meeste Nederlandse huiseigenaren zich niet druk. Uit onderzoek van de ING blijkt dat wel 87 procent van de Nederlandse huiseigenaren denkt dat het wel los zal lopen met het aflossen van de de aflossingsvrije hypotheek.
Problemen voor oudere huiseigenaren
Veel huiseigenaren maken zich geen zorgen over het aflossen van de aflossingsvrije hypotheek omdat ze een grote overwaarde hebben. Maar bij het aanvragen van een nieuwe hypotheek wordt er door de geldverstrekkers helemaal niet naar de overwaarde gekeken, maar naar het huidige inkomen van de hypotheekaanvragers. En dat kan voor vervelende situaties zorgen, want de leennormen zijn momenteel strenger dan jaren geleden. Met hetzelfde inkomen kan je inmiddels minder lenen.
Juist de wat oudere huizenbezitters die met pensioen zijn kunnen daardoor in de problemen komen. Want een pensioen is vaak lager dan hun inkomen 30 jaar geleden, waardoor het voor hen niet mogelijk is om een nieuwe hypotheek voor hun woning te vinden. Daarbij komt ook nog dat de hypotheekrenteaftrek na 30 jaar vervalt, met als gevolg hogere maandlasten. De overwaarde op de woning kan ook niet worden gebruikt om de hypotheek af te lossen. Dit kan alleen wanneer het huis wordt verkocht. Ouderen met een lager inkomen kunnen daarom noodgedwongen moeten verhuizen.
Groot risico
Het zijn dus vooral de oudere huizenbezitters die het grootste risico lopen om in de problemen te komen. Zij hebben vaak aflossingsvrije hypotheken en ook nog eens relatief hoge hypotheken. Uit onderzoek van De Nederlandsche Bank blijkt dat 6 procent van de hypotheekklanten van de vier grootste Nederlandse banken in deze risicogroep vallen. Dat zijn wel ongeveer tweehonderdduizend mensen die voor een onaangename verrassing komen te staan. Want wat er nu dreigt te gebeuren is dat er een groot aantal oudere huizenbezitters tegen hun zin hun vertrouwde huis zullen moeten verlaten.
Komt het echt zo ver?
Zoals uit onderzoek van de ING blijkt, maken huiseigenaren met een aflossingsvrije hypotheek zich dus nog lang geen zorgen over dit soort scenario’s. Maar zal het dan toch zover komen? Er zijn twee factoren die gunstig zijn voor oudere huiseigenaren met een aflossingsvrije hypotheek. Ten eerste, de extreem lage rente. Want hierdoor kan je zonder weinig nare gevolgen uit de gevarenzone komen door bijvoorbeeld voortijdig een hypotheek over te sluiten. Hierdoor kunnen de maandlasten gelijk blijven maar kan er door de lage rente ook geld worden afgelost. Het is ook mogelijk om een aflossingsvrije hypotheek om te zetten in een annuïteiten hypotheek of een lineaire hypotheek. De laatste mogelijkheid om problemen te voorkomen is om met spaargeld jaarlijks 10 tot 20 % boetevrij af te lossen. Dit laatste gebeurd de laatste jaren erg veel.
De tweede gunstige factor is de tijd. Want het duurt volgens DNB nog acht jaar voordat de grootste problematische aflossingsvrije hypotheken aflopen. Het merendeel van deze hypotheken moet tussen 2025 en 2035 worden afgelost. Er is dus nog tijd om maatregelen te nemen.
Tijd om wakker te worden
Er zijn manieren om als huiseigenaar met aflopende aflossingsvrije hypotheek uit de problemen te blijven. Maar het is belangrijk dat mensen van de gevaren én van de oplossingen op de hoogte zijn. Teveel mensen denken nog dat het allemaal wel goed zal komen. Wim Flikweert van de ING maakt zich zorgen om de groep mensen die het probleem volledig negeert. “Het is onverstandig”. ‘Er gebeurt gewoon heel veel in die periode van je leven. Houd je je inkomen of niet? Hoe gaat het pensioen eruitzien? En dan nog die hypotheek. Ik zeg altijd: denk daar nou op tijd over na. Win advies in. Dan houd je het tenminste zelf in de hand.
